Nagana to niemajątkowa kara, jaką pracodawca może zastosować w stosunku do swojego pracownika. Nierzadko ma ona formę pisemną i może zostać dołączona do akt osobowych. Za co można otrzymać naganę i jakie są tego konsekwencje?
Za co pracodawca może ukarać pracownika naganą?
Jak wynika z artykułu 108 Kodeksu Pracy, pracownik może otrzymać od swojego pracodawcy naganę za nieprzestrzeganie zasad obowiązujących w zakładzie pracy, a dokładniej:
- przepisów przeciwpożarowych,
- ustalonego porządku w procesie pracy,
- przepisów BHP, czyli bezpieczeństwa i higieny pracy,
- obowiązującego sposobu potwierdzania swojego przybycia i obecności w pracy, a także usprawiedliwiania nieobecności.
Oznacza to, że naganę można otrzymać np. za odmowę wykonania polecenia służbowego, ciągłe spóźnianie się do pracy, złamanie tajemnicy służbowej czy nieusprawiedliwianie swoich nieobecności. Nieprzestrzeganie przepisów BHP to m.in. unikanie szkoleń i palenie w niedozwolonych miejscach na terenie zakładu pracy.
Nagana w pracy a konsekwencje
Bardzo często nagana od pracodawcy ma formę pisemną i umieszcza ją się w aktach osobowych pracownika. Sporządza się ją w dwóch egzemplarzach. Otrzymanie takiej kary daje pracodawcy możliwość rozwiązania umowy o pracę, bez zachowania określonego w przepisach okresu wypowiedzenia w sytuacji, gdy doszło do tzw. ciężkiego naruszenia obowiązków. Jednak w Kodeksie Pracy nie ma wyjaśnienia pojęcia „ciężkie naruszenie obowiązków”, dlatego dla pracodawców jest to najczęściej niedbałe ich wykonywanie oraz zaniechanie wykonywania czynności określonych w umowie o pracę.
Nagana może ulec zatarciu po roku od jej otrzymania, pod warunkiem, że przez ten czas pracownik nienagannie wykonywał wszystkie powierzone mu obowiązki. Co ważne, informacja o naganie nie może znaleźć się w świadectwie pracy. Nie ma znaczenia, czy uległa ona zatarciu, czy jeszcze nie. Pisemna forma nagany musi zawierać kilka elementów, w tym przebieg zdarzenia (rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych) oraz jego datę.
Kara nagany – warunki, jakie musi spełnić pracodawca
Jeżeli pracodawca chce nałożyć na swojego pracownika karę nagany, musi pamiętać o kilku istotnych zasadach. Trzeba przedstawić ją w formie pisemnej w okresie do 14 dni od momentu uzyskania informacji, że pracownik naruszył zasady obowiązujące w zakładzie pracy. Pracodawca nie może nałożyć kary nagany później niż 3 miesiące od sytuacji, która jest powodem jej otrzymania. Należy też pamiętać, że koniecznością jest wcześniejsze wysłuchanie pracownika i zapoznanie się z jego wyjaśnieniami. Takie spotkanie często przeprowadzane jest z udziałem osoby trzeciej, która pełni rolę świadka.
Czy można odwołać się od kary nagany?
Według artykułu 112 Kodeksu Pracy pracownik może odwołać się od kary nagany. W ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia od pracodawcy można wnieść sprzeciw od jego decyzji. Jeżeli w firmie działają związki zawodowe, najpierw to one rozpatrują odwołanie, a dopiero potem decyzję podejmuje sam pracodawca.
W przypadku, gdy w firmie nie ma związków zawodowych, sprzeciw od razu trafia do pracodawcy. Jeżeli odwołanie nie zostanie odrzucone w ciągu 14 dni od wniesienia, jest to równoznaczne z jego przyjęciem. Gdy sprzeciw zostanie odrzucony, pracownik w ciągu 14 dni od uzyskania odpowiedzi może złożyć w sądzie pracy wniosek o uchylenie kary.
